پرش به محتوا 
هدف اصلی گاز سردخانه این است که بتواند حرارت را از یک محیط، به محیط دیگری منتقل کند. این روند از طریق تغییر فاز این گاز صورت می‌گیرد و با تبدیلِ آن به مایع و سپس مجددا به حالت گاز، انتقال حرارت در محیط رخ می‌دهد.
در طیِ این روند، که آن را با نامِ «چرخه‌ی تبریدی» به رسمیت می‌شناسند، تغییرِ فاز گاز سردخانه موجب می‌شود تا جابجایی حرارت در سیستم تبریدی صورت پذیرد. معمولا گازهای فریون، محبوب‌ترین و رایج‌ترین گازهای سردخانه هستند و آن‌ها را می‌توان به صورت کلروفلوئوروکربن‌ها (CFC) و هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (HCFC) در بازار پیدا کرد.
مزایا و معایب استفاده از انواع گاز فریون در سردخانه‌ها
گاز سردخانه فریون ویژگی‌های شیمیایی مطلوبی دارد که باعث می‌شود ظرفیت خوبی برای استفاده در پروژه‌های سرمایشی داشته باشد. این دست گازها می‌توانند اماکن گوناگون و حتی وسایل مختلف را خنک کنند و به همین وسیله، یک انتخاب مناسب برای اکثر سردخانه‌ها هستند. بیایید نگاهی به مزایای این گازها بیندازیم:
- با توجه به گستره‌ی گاز فریون و ویژگی‌های سرمایشی مختلف آن، می‌توان ظرفیت‌های سرمایشیِ مختلفی را از انواع گاز سردخانه‌ی فریون انتظار داشت. به همین منظور، فریون یکی از بهترین انتخاب‌ها برای پروژه‌های تبریدی مختلف است.
- این مدل گازها رواج بسیاری دارند و می‌توان سال‌ها از آن‌ها در سیستم تبریدی استفاده کرد. ترکیب شیمیایی این گاز باعث می‌شود تا بتوان فارغ از مدل سردخانه، از این مدل گازها استفاده کرد.
- نگهداری از این مدل گازها به هزینه‌ی زیادی احتیاج ندارد. بنابراین می‌توان آن‌ها را یک انتخاب اقتصادی برای انواع بیزینس‌های مختلف دانست.
- گاز سردخانه فریون غیراشتعال‌پذیر و غیرمنفجره است. همین باعث می‌شود تا یک انتخاب مناسب برای انواع سردخانه‌ها باشد.
حال بیایید نگاهی به معایب این مدل گاز سردخانه بیندازیم:
- گاز سردخانه فریون شامل سی‌اف‌سی‌ها یا کلروفلوئوروکربن‌ها نیز است. به عبارت دیگر، این گازها یکی از گازهای به‌شدت مضر برای محیط زیست هستند و برخی از آن‌ها موجب تحلیل‌بری لایه‌ی اوزون نیز می‌شوند.
- با وجود این‌که گازهای فریون دیر به دیر نیاز به تعویض دارند، معدوم‌سازی و نابودی آن آثار جبران‌ناپذیری برای طبیعت دارد.
- با توجه به آثار سوءای که گازهای فریون برای طبیعت دارند، چارچوب‌ها و باید و نبایدهای معینی توسط سازمان‌های حفظ و مراقبت از محیط زیست، برای نگهداری از آن‌ها تدارک دیده شده است.
آیا گاز فریون هم یک گاز سردخانه طبیعی ست؟
خیر. گاز فریون را نمی‌توان یک گاز سردخانه طبیعی دانست. فریون‌ها یک نوع گاز سردخانه‌ی مصنوعی هستند که تعداد زیادی از آن‌ها با نرخ GWP بالای خود در دنیا معروف هستند. بالا بودن این نرخ در یک گاز به معنای این است که آن گاز پتانسیل بالایی برای افزایش گرمایش زمین دارد.
علاوه بر این، تعدادی از این گازها می‌توانند منجر به تحلیل رفتن لایه‌ی اوزون نیز شوند. با این حال، تغییرات شیمیایی که در برخی از انواع این گازها اعمال شده است باعث شده است تا بتوان از انواعِ گاز فریون، با قدرت تخریب بسیار پایین و نزدیک به صفر، هم‌چنان در صنعت استفاده کرد.
شایان ذکر است که بعضی از گازهای فریون در برخی از کشورها از رده خارج شده‌اند (یعنی دیگر دولت‌ها به صنایع اجازه‌ی استفاده از آن‌ها را نمی‌دهند و باید از جایگزین‌های آن گازها استفاده کرد). با این حال، گاز فریون هم‌چنان یک بخش مهم از صنایع تبریدی در جهان است و سال‌هاست از آن به عنوان گاز مبرد در سردخانه‌ها استفاده می‌کنند.
آشنایی با گازهای مبرد طبیعی
انواع دیگری از گاز سردخانه هم وجود دارند که بر اساس ترکیبات طبیعی ساخته شده‌اند و ما آن‌ها را با عنوان گاز طبیعی سردخانه به رسمیت می‌شناسیم. به عبارتی به گازهایی گازِ طبیعی گفته می‌شود که ترکیبات آن را می‌توان بدون دستکاری انسان، در طبیعت پیدا کرد.
این دسته از گازها شامل آمونیاک، کربن‌دی‌اکسید، هیدروکربن‌ها، آب و حتی هوا می‌شوند. این‌که آیا می‌توان از این دسته از گازها در سیستم‌های تبریدی سردخانه‌ها استفاده کرد یا نه، کاملا بستگی به تجهیزات سردخانه و نوع صنعت مدنظر دارد. این گازها نیز مانند گازهای فریون، طی دهه‌های متمادی در سیستم‌های تبریدی مورد استفاده قرار گرفته‌اند و هنوز هم با توجه به درجه‌ی سرمایش آن‌ها، به طور گسترده در بازار مورد استفاده قرار دارند.
آیا از گازهای طبیعی هم می‌توان در سردخانه‌ها استفاده کرد؟
بله. گازهای طبیعی یکی از انواع رایج گاز مبرد هستند و می‌توان از آن‌ها هم در سردخانه‌ها استفاده کرد. با این وجود، همان‌طور که پیش از آن اشاره شد، گازهای سردخانه بر اساس فاکتورهای پیچیده‌ای تعیین می‌شوند که بازرگانی گرام پیش از این، به تفصیل به آن‌ها پرداخته است.
معمولا عوامل تاثیرگذار در انتخاب یک نوع گاز، نوع قطعات سردخانه، بازه‌ی سرمایشی مدنظر، اقلیم سردخانه و نوع موادی هستند که در سردخانه نگهداری می‌شوند. با این حال، با توجه به اثرگذاریِ اندک مبردهای گازی طبیعی بر محیط زیست، بازدهی بسیار بالای آن‌ها، امنیت و هزینه‌ی پایینی که دارند، معمولا یک انتخاب اصلی در صنعت سردخانه به حساب می‌آیند.
باید و نبایدهای استفاده از گاز سردخانه طبیعی در انواع سردخانه
برای این‌که بتوانید از یک نوع گاز سردخانه طبیعی در سردخانه استفاده کنید، ابتدا باید از تطابق آن با قطعات سردخانه اطمینان حاصل کنید. به جز این مورد، عوامل دیگری هم وجود دارند که در انتخاب یک گاز طبیعی به عنوان مبرد سرمایشی موثرند.
- گاز سردخانه باید به درستی در سردخانه نصب شده باشد: هر نوع سردخانه، چینش متفاوتی در قطعات سیستم سرمایشی دارد. مبرد گازی باید به درستی در محیط نصب شود و تمامی مراحل آن تحت نظرِ کارشناس سیستم تبریدی انجام شود. در غیر این صورت، گاز نمی‌تواند آن‌طور که انتظار می‌رود، موثر واقع شود.
- سرویس مرتب: مهم نیست که شما از چه نوع گاز سردخانه‌ای استفاده می‌کنید؛ سیستم تبریدی شما باید طبق نظر کارشناس، به طور مرتب سرویس و چکاپ شود. این امر اهمیت بسیار زیادی به منظور عملکرد صحیح سردخانه دارد و می‌بایست حتما یک تقویم چکاپ مرتب برای سردخانه‌ی خود داشته باشید.
- به طور مرتب گاز سردخانه‌ی خود را چک کنید. با وجود این‌که سنسورهای تشخیص نشتی زیادی برای سردخانه‌ها توسعه یافته‌اند، بهتر است به طور مرتب به مبرد گازی سر بزنید و از عدم نشتی آن اطمینان حاصل کنید.
- اگر قصد دورریزی گاز سردخانه را دارید، آن را به درستی انجام دهید. بسته به نوع گاز مبرد ی که استفاده می‌کنید، باید حتما چارچوب‌های دور ریختنِ آن را به درستی اجرا کنید. گازهای سردخانه باید حتما به درستی دور ریخته شوند تا آسیبی به محیط زیست وارد نکنند. در این زمینه، می‌توانید با یکی از کارشناسان اصول تبریدی بازرگانی گرام مشورت کنید.
نکاتی که نباید از قلم انداخت!
برخلاف گازهای مصنوعی، از جمله گازهای فریون، گاز سردخانه ی طبیعی به اندازه‌ی کافی در دسترس نیست. بنابراین ممکن است که تکنسین‌ها و قطعات مربوط سیستم‌هایی که با گاز سردخانه طبیعی کار می‌کنند، به آسانی در دسترس نباشد.
معمولا نسبت به گازهای فریون، این گازها هزینه‌های بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند و ممکن است در برخی موارد، عملکرد آن‌ها را نتوان با گازهای مصنوعی مقایسه کرد. جهت مقایسه‌ی دقیق‌تر و گسترده‌تر این دو مدل گاز، به هیچ عنوان سایر مقالات گاز سردخانه بازرگانی گرام را از دست ندهید.
