گاز سردخانه R290 چگونه صنایع تبریدی را به تسخیر خود درآورده است؟
گاز سردخانه R290 نوعی مبرد هیدروکربنی‌ست که در سال‌های اخیر، به طور گسترده در پروژه‌های تبریدی مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گرفته است. این گاز یکی از مبردهای طبیعی‌ست که با توجه به بازه‌ی سرمایشی گسترده و بار برودتی فوق‌العاده‌ای که دارد، می‌توان از آن در بسیاری از پلن‌های سرمایشی و سردخانه‌ها استفاده کرد. در این مقاله، بازرگانی گرام بیش‌تر راجع‌به فواید استفاده از این گاز صحبت خواهد کرد و بیش‌تر با آن آشنا خواهیم شد. کنارمان بمانید.
معرفی گاز سردخانه R290
گاز سردخانه R290 (با فرمول شیمیایی C3H8)، نوعی هیدروکربن است که به وفور در صنایع تبریدی و سرمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز به‌شدت اشتعال‌پذیر است و به همین دلیل، در حین استفاده یا انبار نمودنِ آن، باید بیش‌ترین احتیاط لازم را داشت. از طرفی، به عنوان یکی از خالص‌ترین گازهای مبرد شناخته می‌شود که بازده برودتی بسیار بالایی دارد.
بیش‌ترین موارد مصرف این گاز به سردخانه‌ها و پروژه‌های تبریدی دماپایین مربوط می‌شود و می‌تواند عملکرد خارق‌العاده‌ای در سردخانه‌ها از خود نشان دهد. معمولا پروژه‌های تبریدیِ تجاری و بازرگانی، بیش‌ترین استفاده را از این گاز می‌برند.
چرا R290 تا این حد بین صنایع تبریدی محبوب است؟
- تطبیق‌پذیری بالای R290: این گاز سردخانه GWP بسیار پایینی دارد و به همین سبب، بالاترین تطابق را با محیط زیست پیدا می‌کند. با توجه به این‌که چارچوب‌های حفاظت از محیط زیست و سازمان‌های قانون‌گذار در این زمینه، به طور مرتب در حال خارج کردن بسیاری از گازهای سردخانه از بازار هستند؛ باید از گازی استفاده کرد که تطابق زیادی با محیط زیست دارد. این کار سبب می‌شود خیال صاحبان صنایع از این‌که گاز مبردشان تا مدت‌ها در دسترس است، راحت باشد و هیچ نگرانی خاصی بابت شارژ احتمالی گاز نداشته باشند. از طرفی، وقتی احتمال از رده خارج شدنِ گاز سردخانه نزدیک به صفر باشد، خیال مدیران سردخانه بابت تامین قطعات راحت خواهد بود؛ چرا که همواره می‌توان قطعات مربوط به گاز را در بازار پیدا کرد.
- بازده بسیار بالای R290: این گاز سردخانه مشخصات شیمیایی ایده‌آلی دارد. به همین سبب، بازده انرژی آن بسیار بالاست.
- انتقال حرارتِ فوق‌العاده خوب: انتقال حرارت این گاز عالی‌ست. مسئله‌ی انتقال حرارت، یکی از مهم‌ترین مشخصه‌هایی‌ست که باید در حین خرید گاز سردخانه بررسی کرد. خاصیت شیمیاییِ یک مبرد نشان می‌دهد که مبرد تا چه حد می‌تواند در دریافتِ گرما و انتقال آن به خارج از محیط مفید باشد. هر قدر مبرد پتانسیل بالاتری در انتقال حرارت داشته باشد، بهتر می‌تواند محیط را خنک کند.
موارد بالا از جمله دلایلی هستند که نشان می‌دهند چرا گاز سردخانه R290 امروزه در اکثر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، بیایید نگاهی به معایب استفاده از این گاز هم بیندازیم.
چه پروژه‌هایی نباید از گاز سردخانه R290 استفاده کنند؟
- اشتعال‌پذیریِ بالای گاز سردخانه R290، بزرگ‌ترین دلیلِ عدم استفاده از آن در بسیاری از صنایع است! به عنوان یک هیدروکربن، R290 اشتعال‌پذیری بسیار بالایی دارد. بنابراین نمی‌توان از آن در بسیاری از پروژه‌ها استفاده کرد. بهره‌برداری از R290 در پروژه‌های تبریدی، نیازمند توجه و دقت بسیار زیادی‌ست و تنها در برخی موارد، تحتِ نظر دقیق کارشناسان تبریدی، می‌توان از آن استفاده کرد.
- R290 چالش‌های قانونی بسیاری دارد. این امر، یکی دیگر از معایب استفاده از R290 است که باز هم ریشه در اشتعال‌پذیریِ بالای این گاز دارد. بهره‌برداری از R290 منوط به این است که در پروژه‌ی تبریدی، تمامی چارچوب‌ها و قوانین امنیتی رعایت شده باشد تا خسارت‌های سنگین در صنعت رخ ندهد.
- شارژپذیری محدودی دارد. به عبارت دیگر، تنها می‌توان از مقادیر مشخص و محدودِ R290 در صنعت استفاده کرد. دلیل آن مجددا به اشتعال‌پذیریِ بالای این گاز بازمی‌گردد که استفاده از آن را بسیار خطرناک کرده است.
برای استفاده از R290، به یاد داشته باشید!
همان‌طور که در بخش قبل به آن اشاره کردیم، تنها تحت شرایط خاصی می‌توان از گاز سردخانه R290 استفاده کرد. هنگام خرید این گاز، به یاد داشته باشید که:
- باید مرتب و دائما سیستم خود را چکاپ کنید. این چکاپ دائمی با هدفِ پیدا کردن نشتی‌های احتمالی گاز صورت می‌پذیرد. البته سنسورها و تکنولوژی‌های جدیدی به بازار آمده‌اند که به شما اجازه می‌دهند به صورت هوشمند و ریموت، سیستم را از حیث نشت گاز بررسی کنید. با این وجود، باید حتما چکاپ انسانیِ سیستم تبریدی به طور مرتب انجام شود تا از امنیت و عملکرد صحیح سیستم، اطمینان حاصل گردد.
- سیستم تبریدی باید تهویه‌ی مناسب داشته باشد. در صورتی‌که در سیستم از R290 استفاده می‌شود، باید تهویه‌ی مناسب هم در محیط نصب گردد تا جلوی نشست یا گسترش احتمالی R290 در محیط و انفجارهای عظیم گرفته شود.
با وجود خطر زیاد استفاده از گاز سردخانه R290 در صنایع، بازارِ خرید و فروش R290 در جهان بسیار داغ است. این گاز سردخانه، محبوبیت زیادی در صنعت دارد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای بسیاری از گازهای مصنوعی با GWP بالا باشد.
در چه صنایعی بیش‌تر از گاز سردخانه R290 استفاده می‌شود؟
پروژه‌های تبریدی که بیش‌ترین استفاده را از گاز سردخانه R290 می‌برند، شامل موارد زیر می‌شوند:
- سیستم‌های تبریدی تجاری: یخچال‌های ویترینی، کابینت‌های یخچالی، کولرهای مخصوص خوراکی‌های تخمیری.
- سردخانه‌ها و انبارها
- تهویه مطبوع در مقیاس کوچک: به عنوان مثال می‌توان در سیستم‌های تبریدیِ خانگی یا تجاریِ کوچک از این گاز سردخانه بهره برد.
- پمپ‌های حرارتی در سیستم‌های تجاری و خانگی.
- سیستم‌های تبریدی در صنعت حمل‌ونقل: به عنوان مثال می‌توان در سیستم‌های سرمایش ون‌ها، کامیون‌ها، تریلی‌ها و… از گاز سردخانه R290 استفاده کرد.
- وسایل سرمایشی خانگی: فریزرها و یخچال‌های خانگی در این دسته جای می‌گیرند.
- در برخی مواد، می‌توان از گاز سردخانه R290 در صنایع هم استفاده کرد. البته چنین مواردی نیاز به دقت و احتیاط بالایی دارند و باید حتما تحت نظر کارشناسان تبریدی انجام شوند.
یکی از رایج‌ترین سوالاتی که در زمینه‌ی استفاده از گاز سردخانه R290 پرسیده می‌شود، این است که آیا در هر پروژه‌ای که به موارد بالا مربوط می‌شود، می‌توان از این گاز استفاده کرد؟ پاسخ منفی‌ست. انتخاب و استفاده از R290 باید حتما بر اساس نظر کارشناس تبریدی صورت پذیرد. از جمله مواردی که کارشناسان تبریدی پیش از انتخاب یک گاز به آن توجه می‌کنند، طراحیِ سیستم شماست.
مهندسان صنعت تبریدی ابتدا طراحی سردخانه یا هر پروژه‌ی تبریدی دیگری را بررسی می‌کنند. سپس تصمیم می‌گیرند که آیا با توجه به مشخصات R290، می‌توان از آن در پروژه استفاده کرد یا نه. بنابراین پیش از خرید R290، حتما با کارشناسان مربوطه مشورت کنید. توصیه می‌شود در این زمینه، حتما با متخصصان بازرگانی گرام تماس حاصل فرمایید تا شما را راهنمایی کنند.
