آشنایی با ترکیب شیمیایی گاز سردخانه R410 و موارد مصرف آن

آشنایی با ترکیب شیمیایی گاز سردخانه R410 و موارد مصرف آن

تولد مبرد ترکیبی جدیدی به نام گاز سردخانه R410

گاز سردخانه R410 در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ توسط شرکتی که ما این روزها آن را با نام Honeywell International می‌شناسیم،‌ به طور رسمی ثبت شد. هدف از ساخت این گاز، ضوابط جدید جهان بود که به پروتکل مونترال (۱۹۸۷) معروف شده بود. این پروتکل، حکم می‌کرد که گازهایی برای سیستم‌های تبریدی ساخته شوند که جلوی تحلیل‌رویِ لایه‌ی اوزون را در سطح جهانی می‌گیرند. یکی از انواع گازهای سردخانه‌ای که توسط پروتکل مونترال به عنوان یکی از مقصران اصلی نابودی لایه‌ی اوزون معرفی شد،‌ هیدروکلروفلوئوروکربن‌هایی (HCFC) مانند کلرودی‌فلوئوواتان بودند که ما آن‌ را با نام R22 به رسمیت می‌شناسیم.

در این مقاله،‌ بازرگانی گرام به معرفی ویژگی‌های شیمیایی این گاز سردخانه می‌پردازد. دانستن این مشخصات به شما کمک می‌کند تا به طور حساب‌شده، در پروژه‌های مناسب از آن استفاده کنید و بدانید چه انتظاراتی باید از این گاز داشته باشید. اگر قصد دارید موارد مصرف این گاز را هم بدانید، این مقاله و دیگر مقالات بازرگانی گرام را در این زمینه از دست ندهید.

نگاهی به مشخصات گاز R410

گاز R22 پرکاربردترین و عین حال، پربازده‌ترین گاز سردخانه در تاریخ است. از قضا، پیشرفت صنعت تبریدی را تا حد زیادی می‌توان مرهون عملکرد فوق‌العاده‌ی این گاز در سیستم‌های سرمایشی دانست. هر چند ورق با معرفی R410 به طور کامل برگشت و پس از معرفی R410A،‌ این گاز به طور گسترده و جهان‌گیری جایگزین گازهای تبریدی دیگر شد.

R410 (شناخته‌ شده تحت عنوان R410A)، یکی از اعضای خانواده‌ی هیدروفلوئوروکربن‌ها (یا HFCها) است. این گاز سردخانه را به عنوان یک مبرد ترکیبی می‌شناسند. به عبارت دیگر، این گاز حاصل ترکیب HFCهای دیگر است. در ترکیب گاز R410A، از مقادیر مساویِ گازهای زیر استفاده شده است:

• R32
• R125

فرمول شیمیایی گاز سردخانه R410A مطابق با فرمول مقابل است: CH₂F₂ + CHF₂CF₃.

این گاز سردخانه در دسته‌ی مبردهای گازی ترکیبی، با خاصیت زئوتروپیک قرار می‌گیرد. این یعنی مواد سازنده‌ی آن، در دماهای مختلفی می‌جوشند. با این وجود، دانشمندان و کارشناسان صنعت تبریدی، R410A را یک گاز نیمه‌آزئوتروپیک می‌دانند. به بیان دیگر، با وجود این‌که تفاوت‌های قابل مشاهده‌ای در نقطه‌ی جوشِ اجزای مختلف این گاز وجود دارد، در بازده کلی آن تفاوتی ایجاد نمی‌کند. این امر ثابت می‌کند که چرا در آزمایشات میدانی، ابتدا اولین سازنده‌ی آن شروع به جوشیدن می‌کرد و در نهایت، دومین سازنده‌ی آن به آرامی وارد پروسه‌ی جوشیدن می‌شد. در بخش بعد، سری به جدول مشخصات شیمیایی این گاز خواهیم زد.

مشخصات شیمیایی گاز سردخانه R410

فرمول شیمیایی گاز سردخانه R410 که پیش از این از آن نام بردیم، ترکیبی از گازهای دی‌فلوئورومتان (CH2F2) و پنتافلوئورواتان (CHF2CF3) است. این گاز یکی از بهترین انتخاب‌ها برای مبردهای سیستم تهویه مطبوع و پمپ‌های حرارتی‌ست. سیلندرهای این گاز قبلا به رنگ صورتی در بازار معروف بود، اما دیگر آن را با کدهای رنگی بخصوصی شناسایی نمی‌کنند و این روزها بیش‌تر با استاندارد رنگِ خاکستری روشن در بازار به فروش می‌رود. R410A یکی از بهترین جایگزین‌های R22 است و این روزها، هم‌چنان بسیاری از پروژه‌های تبریدی و سرمایشی سنتی، جهتِ آپدیت سیستم‌ خود از این گاز به عنوان جایگزینی برای R22 استفاده می‌کنند. جدول زیر، ویژگی‌های شیمیایی این گاز را به زیر لنز ذره‌بینِ خود خواهد کشید.

در برخی از منابع، نقطه‌ جوش گاز سردخانه R410A، برابر با ۶۱.۷- درجه سانتی‌گراد معرفی شده است و وزن مولکولی آن به حدود ۷۲.۶ می‌رسد. ترکیبِ R410A، از حدود ۵۰ درصد R32 و ۵۰ درصد R125 تشکیل می‌شود. وزن مولکولی و نقطه جوش اجزای این گاز، مطابق با موارد زیر است:

• نقطه جوش R32 حدودا ۵۱.۷- درجه سانتی‌گراد بوده، وزن مولکولی آن به ۵۲ می‌رسد.
• نقطه جوش R125 ۴۸.۵- درجه سانتی‌گراد بوده، وزن مولکولی آن حدودا ۱۲۰ است.

پتانسیل سرمایشیِ R410A در چه حدود است؟

گاز سردخانه R410A ظرفیت سرمایشی بسیار بالایی دارد. نقطه جوش بسیار پایینِ‌ این گاز، در کنار وزن پایینِ مولکولی آن در مقایسه با سایر مبردهای گازی، موجب شده است که بتوان از این گاز در پروژه‌های تبریدی متعددی استفاده نمود.

همان‌طور که پیش از این گفتیم، مشخصات شیمیایی یک گاز سردخانه، مانند یک آینه عملکرد آن گاز را در پروژه‌های تبریدی منعکس می‌سازد. از این رو، نظر به مشخصاتی که از R410A در این مقاله آورده شد، این گاز می‌تواند حرارت را با قدرت بالاتری جذب کند و بازده سرمایشی بالاتری در مقایسه با بسیاری از مبردهای گازی داشته باشد. از طرفی،‌ صفر بودنِ پتانسیل تحلیل‌بَری لایه‌ی اوزون در این گاز، موجب شده است که این گاز یک انتخاب مناسب و محبوب برای پروژه‌های سرمایشی و تهویه مطبوع باشد.

موارد مصرف گاز سردخانه R410A چیست؟

برخلاف مبردهای الکیل هالیدی که شامل برومین و کلرین می‌شوند،‌ گاز سردخانه R410A تنها فلوئورین دارد و به همین دلیل موجب تحلیل‌روی لایه‌ی اوزون نمی‌شود. همین باعث می‌شود که بتوان آن را پروژه‌های تبریدی مختلف به کار بست. با این وجود، نظر به ماهیت ترکیبی R410A، نرخ گرمایش زمین آن بالاست. طول عمر اتمسفریکِ R410A به حدود ۳۰ سل می‌رسد، حال آن‌که برخی از مخرب‌ترین گازهای سردخانه‌ای (از جمله R22) تنها ۱۲ سال طول عمر اتمسفریک دارند.

R410 چه کاربردهایی دارد؟

با وجود تمامی موارد ذکر شده، صفر بودنِ ODP در این گاز، وزن پایین مولکولی و بازده بالای سرمایشی، در کنار نقطه جوش پایین موجب شده است که گاز سردخانه R410A را بتوان در انواع پروژه‌های صنعتی و بازرگانی به کار برد. به طور کلی،‌ گاز R410A را می‌توان در موارد زیر مورد استفاده قرار داد:

• سیستم‌های تهویه مطبوع؛ هم برای ساختمان‌های مسکونی و هم برای ساختمان‌های تجاری.
• سیستم‌های سرمایشی برای سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای
• چیلرهای صنعتی، تجاری و حتی چیلرهای دیتاسنترها
• پمپ‌های حرارتی که برای گرمایش و سرمایش منازل و ساختمان‌ها از آن استفاده می‌شود.
• سیستم سرمایشی خودروهای باربری، مانند کامیون‌ها و تریلرها که به منظور جابجایی کالاهای صنعتی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• سیستم‌های تبریدی موجود در قایق‌ها و کشتی‌هایی که حمل‌ونقل‌ دریایی را بر عهده دارند.

نظر به کاربرد گسترده‌ی گاز سردخانه R410A و تکیه‌ی صنعت و تجارت بر این مبرد گازی، بازرگانی گرام خط تامین این گاز را در ایران به دست گرفته است. شما می‌توانید جهت خرید انواع گاز سردخانه، بخصوص R410A، از بازرگانی گرام کمک بگیرید. از این گذشته،‌ تیم مشاوران بازرگانی گرام به شما کمک می‌کنند تا بتوانید بهترین مبرد را در سیستم خود به کار بندید.