IQF چیست ؟
به روش انجماد سریع منفرد Individual Quick Frozen ، که به صورت اختصار به آن IQF می گویند از جمله روش های منجمد سازی مواد غذایی در پروسه فرآوری مواد غذایی می باشد.
فریزرهای IQF طوری طراحی شده اند که با ارتعاش و لرزش هنگام فرایند انجماد، محصولات جدا از هم منجمد می شوند و تشکیل هیچ گونه توده ای نمی دهند. این فناوری تولیدکنندگان و شرکت های بسته بندی محصولات غذایی را قادر می سازد تا محصولاتی مانند نخود فرنگی، لوبیا، توت فرنگی، زغال اخته، میگو و سایر محصولات مشابه را به گونه ای که فریزرهای معمولی نمی توانند، منجمد کنند.
انجماد سریع
فرآیند تبلور یخ در دمای 30 تا 25 درجه فارنهایت (1 -تا 4 -درجه سانتیگراد) انجام می گیرد. با این وجود، در فرایندهای انجماد سریع مانند IQF فرصت تشکیل بلور یخ داده نمی شود. فریزرهای IQF محصولات را بسیار سریع منجمد می کنند و در سریعترین زمان ممکن از این محدوده دمایی مهم عبور می کنند. در نتیجه مواد غذایی به سرعت منجمد می شوند؛ بدون اینکه بلورهای یخی فرصت تشکیل شدن پیدا کنند و کیفیت محصولات مانند قبل از انجماد حفظ می شود.
تکنولوژی انجماد
تکنولوژی انجماد محصولات غذایی به روش IQF به این صورت است که در سیستم، هوای سرد با دمای ۳۵- درجه سانتی گراد و در جهت عمود بر تسمه نقاله و محصولات، با سرعت 5.2 میلیمتر در ثانیه سیرکوله می شود. ماده غذایی در تماس مستقیم با هوای سرد درمدت زمان کوتاهی منجمد شده و سپس بسته بندی می گردد.
IQF با نیتروژن مایع
یکی از تکنولوژی‌های جدید، IQFبا نیتروژن مایع است. نیتروژن مایع در دمای ۱۹۶- درجه سانتیگراد در فشار جو تبخیر می‌شود. در دستگاه IQF با نیتروژن مایع، مواد غذایی در معرض نیتروژن در حال تبخیر قرار گرفته و گرمای آن ها به سرعت جذب می‌گردد.
دمای فوق پایین و سرعت انتقال حرارت بالا، به انجماد فوق سریع می‌انجامد. کریستال های یخ تشکیل شده در بافت مواد غذایی تا حداقل ممکن کوچک شده و به حفظ بافت محصولات غذایی منجر می‌شود.
مراحل آماده سازی کولینگ و بسته بندی به روش انجماد سریع به شرح زیر است :
شستشوی اولیه و حذف آلودگی های محصول
سورتینگ
آنزیم بری یا بلانچینگ(با بخار یا آب داغ)
سورتینگ نهایی
خنک کردن
منجمد کردن به روش IQF
بسته بندی
انتقال به
انواع IQF :
-
1) – IQF تونلی : این تونل ها در واحدهای تولید موادغذایی برای انجماد فوری محصولاتی نظیر انواع سیزیجات،انواع میگو،مرغ، میوه و …بکار می رود.
محصولاتی که در این تونل ها منجمد می شوند تازگی و خواص اولیه را به طور کامل حفظ کرده و دانه ها کاملا از یکدیگر مجزا می باشند. تونل انجماد با نوار نقاله و برای انجماد مواد غذایی با ظرفیت های ۲۰۰کیلو تا چند تن در ساعت مناسب می باشد.
-
2) – IQF کابینتی : جهت استفاده از مواد غذایی با ضحامت بالاست.
-
3) –IQF صندوقی : انجماد سریع از نوع صندوقی برای مراکز آزمایشگاهی بالینی، انتقال خون و تلقیح مصنوعی جهت فریز کردن سریع نمونه های آزمایشگاهی، اسپرم، خون و دیگر فراورده های خونی نظیر پلاسما مناسب می باشد.